Podczas pierwszego posiedzenia Sejmu tej kadencji poznaliśmy nowego Marszałka. Izba zdecydowała, że będzie nim przewodniczący Polski 2050 Szymon Hołownia. Jakie kompetencje uzyskał nowy Marszałek Sejmu? Dlaczego Marszałek Sejmu nazywany jest drugą osobą w państwie? Jaką pełni role Marszałek Sejmu ? Na te wszystkie i jeszcze więcej pytań odpowiem w poniższym artykule.
W jaki sposób wybierany jest Marszałek Sejmu?
Kwestię wyboru Marszałka Sejmu reguluje Regulamin Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej. W artykule 4 opisana jest cała procedura powoływania Marszałka w nowej kadencji Izby. Jeżeli mamy nową kadencję Sejmu, to pierwsze posiedzenie prowadzi Marszałek-senior. Jest to najstarszy poseł zasiadający w danej kadencji Sejmu, mianowany do tej roli przez Prezydenta RP. To on odpowiada za przeprowadzenie wyboru nowego Marszałka Izby. W takiej sytuacji wystarczy, że grupa 15 posłów zgłosi do Marszałka-seniora swojego kandydata. Warto zaznaczyć, że każdy poseł może głosować tylko na jedną kandydaturę.
Zobacz również: Majówka – Racja świętuje wszystkie 3 dni
Aby kandydat na Marszałka został wybrany, musi uzyskać poparcie bezwzględnej większości Sejmu, przy obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Oznacza to, że musi uzyskać więcej głosów „za” niż „przeciw” i wstrzymujących się łącznie, przy obecności minimum 231 posłów. Kandydatów może być kilku i każda kandydatura jest poddawana głosowaniu. Gdy Sejm w pierwszym głosowaniu nie wybrał żadnego kandydata, to przed następną turą głosowania usuwa się nazwisko kandydata, który uzyskał najniższe poparcie.
Rola Marszałka Sejmu w prowadzeniu prac Izby
Marszałek Sejmu pełni ważne funkcje wynikające z Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej i Regulaminu Sejmu RP. Przede wszystkim przewodniczy on obradom Izby Niższej, strzeże jej praw i reprezentuje Sejm na zewnątrz. Marszałek Sejmu zwołuje i przewodniczy obradom Sejmu, czuwa nad tokiem i terminowością prac, kieruje pracami Prezydium Sejmu oraz Konwentu Seniorów i przewodniczy ich obradom. Oprócz tego Marszałek Sejmu nadaje bieg inicjatywom ustawodawczym i uchwałodawczym, wnioskom organów państwa skierowanym do Sejmu, dokumentom związanym z członkostwem Polski w UE oraz petycjom złożonym do Sejmu. Służy on także pomocą posłom, aby mogli realizować swoją pracę oraz dba o porządek i spokój na sali plenarnej. W skrócie to Marszałek Sejmu odpowiada za obrady i przebieg obrad w Sejmie. To od niego zależy czym Izba będzie się zajmowała na posiedzeniu. Jest to funkcja bardzo dostojna, z którą wiąże się ogromna odpowiedzialność za prawidłowe funkcjonowanie państwa.
Zobacz także: Dlaczego PiS przegrał i dlaczego ma szansę wrócić za cztery lata [FELIETON]
O Marszałku Sejmu często mówi się też, że jest, zaraz po Prezydencie, „drugą osobą w państwie”. Ten tytuł nie wziął się znikąd. To właśnie Marszałek Sejmu obejmuje funkcję Prezydenta RP, gdy ten nie jest w stanie sprawować swojego urzędu. Taka sytuacja nastąpiła m.in. w 2010 roku, kiedy po śmierci Prezydenta Lecha Kaczyńskiego osobą pełniącą jego obowiązki do czasu wyborów był Marszałek Sejmu Bronisław Komorowski. Podobnie jak Prezydent, może też wystąpić z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie konstytucyjności ustawy. Powołuje także (w porozumieniu z odpowiednimi organami): wiceprezesów i członków kolegium Najwyższej Izby Kontroli, Głównego Inspektora Pracy, Radę Ochrony Pracy, szefa Kancelarii Sejmu i jego zastępców. Także jak widać, Marszałek Sejmu ma bardzo szerokie kompetencje, a w skrajnych przepadkach pełni obowiązki najważniejszej osoby w państwie. To właśnie daje mu tytuł „drugiej osoby w państwie”.
Sposób odwołania Marszałka Sejmu
Z racji, że Marszałek Sejmu jest powoływany przez posłów, to również przez nich może zostać odwołany. Mówi o tym art. 10a Regulaminu Sejmu, w którym opisana została cała procedura wyboru nowego Marszałka. Nie jest to proces skomplikowany. Wystarczy, że grupa co najmniej 46 posłów złoży wniosek o odwoływanie Marszałka Sejmu ze wskazaniem następcy. Następnie odbywa się głosowanie, w którym większość bezwzględna Sejmu, przy minimum połowie ustawowej liczby posłów, musi opowiedzieć się za chęcią zmiany Marszałka. Jeżeli mamy tylko jednego kandydata na Marszałka to odwołanie poprzednika jest tożsame z wyborem go na tę funkcję. Jeżeli jednak zostanie zgłoszona większa liczba kandydatów, to rozpatruje się każdą na takich samych zasadach jak przy wyborze Marszałka na początku kadencji.
Zobacz również: Mniejszość niemiecka nie ma zagwarantowanego miejsca w Sejmie
Marszałek Sejmu jest istotnym elementem demokratycznego państwa. Jego rola obejmuje organizację prac najważniejszego ciała politycznego w Polsce. Odpowiada on za równy dostęp do realizacji swoich projektów legislacyjnych zarówno po stronie rządowej jak i opozycyjnej. Dobry Marszałek Sejmu nie faworyzuje konkretnej opcji, ale dba o to, aby każdy został wysłuchany. Dba o powagę Izby Niższej i reprezentuje ją. Buduje zaufanie do instytucji państwa. Przywraca porządek i utrzymuje spokój na sali sejmowej. Jego rola jest istotna z punktu widzenia fundamentów demokracji. Zapewnia on przejrzystość, skuteczność i reprezentatywność procesów decyzyjnych. W ten sposób Marszałek Sejmu jest ważnym stróżem demokracji i uczestnictwa obywateli w życiu publicznym.
Bibliografia:
- https://www.sejm.gov.pl/prawo/regulamin/kon7.htm
- Konstytucja RP
