Wybory parlamentarne odbędą się już 15 października. Tego dnia wybierzemy 460 posłów i 100 senatorów. Wielu obywateli wciąż wydaje się nie do końca orientować, w jaki sposób przelicza się głosy na mandaty poselskie. Edukacja w zakresie systemu politycznego, jak i systemu wyborczego leży u podstaw działalności Stowarzyszenia Racja. Z tego artykułu dowiesz się na przykładzie, na czym polega metoda D’Hondta.
Posłowie będą wybierani w 41 okręgach wyborczych w systemie proporcjonalnym, gdzie do zdobycia jest od 7 do 20 mandatów. Najmniejszym okręgiem jest Częstochowa (okręg nr 28), gdzie do zdobycia jest 7 mandatów. Najwięcej w Warszawie (okręg nr 19, do którego liczą się również głosy Polonii), bo 20.
Kto bierze udział w podziale mandatów?
Tylko i wyłącznie te komitety, które w skali całego kraju przekroczyły klauzulę zaporową 5% w przypadku komitetów wyborczych i 8% w przypadku koalicyjnych komitetów. Wyjątkiem są mniejszości narodowe. W myśl art. 197 kodeksu wyborczego:
,,komitety utworzone przez wyborców zrzeszonych w zarejestrowanych organizacjach mniejszości narodowych mogą złożyć oświadczenie do PKW, które zwolni je z konieczności uzyskania progu 5 proc”.
To właśnie dlatego mniejszość niemiecka posiada swojego przedstawiciela w Sejmie.
Metoda D’Hondta
Liczba mandatów, to nic innego jak liczba wybranych posłów w danym okręgu. Łączna liczba głosów oddanych na dany komitet wyborczy jest dzielona przez kolejne liczby naturalne, a suma największych ilorazów odpowiada liczbie zdobytych mandatów.
Na pierwszy rzut oka opis może wydawać się skomplikowany. Teraz wyjaśnimy to na konkretnym przykładzie. W okręgu nr 28 – Częstochowa do zdobycia jest 7 mandatów. W poprzednich wyborach wyniki w tym okręgu ułożyły się następująco:
- KOMITET WYBORCZY PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ – 125 990 głosów
- KOALICYJNY KOMITET WYBORCZY KOALICJA OBYWATELSKA PO .N IPL ZIELONI – 64 374 głosów
- KOMITET WYBORCZY SOJUSZ LEWICY DEMOKRATYCZNEJ – 44 354 głosów
- KOMITET WYBORCZY POLSKIE STRONNICTWO LUDOWE – 24 704 głosów
- KOMITET WYBORCZY KONFEDERACJA WOLNOŚĆ I NIEPODLEGŁOŚĆ – 17 278 głosów
- KOMITET WYBORCZY WYBORCÓW KOALICJA BEZPARTYJNI I SAMORZĄDOWCY – 7 817 głosów
Zobacz także: Wybory 2023. Bezpieczeństwo w programie PiS
Podzielimy teraz liczbę głosów uzyskanych przez każdy komitet przez kolejne liczby naturalne aż do liczby 7. Więc do tylu, ile jest mandatów do zdobycia. Suma największych ilorazów odpowiada sumie zdobytych mandatów. Pomijamy Komitet Wyborczy Bezpartyjnych Samorządowców, ponieważ nie przekroczył on progu 5% w skali kraju.
Kolorem zielonym zaznaczone są ilorazy, które wezmą udział w podziale mandatów.
| /1 | /2 | /3 | /4 | /5 | /6 | /7 | |
| Prawo i Sprawiedliwość | 125 990 | 62 995 | 41 996 | 31 497 | 25 198 | 20 998 | 17 998 |
| Koalicja Obywatelska | 64 374 | 32 187 | 21 458 | 16 093 | 12 874 | 10 729 | 9196 |
| Sojusz Lewicy Demokratycznej | 44 354 | 22 177 | 14 784 | 11 088 | 8 870 | 7 392 | 6 336 |
| Polskie Stronnictwo Ludowe | 24 704 | 12 352 | 8 234 | 6 176 | 4 940 | 4 117 | 3 529 |
| Konfederacja Wolność i Niepodległość | 17 278 | 8 639 | 5 759 | 4 319 | 3 455 | 2 879 | 2 468 |
Jak łatwo zauważyć. PiS zdobył tu 4 mandaty, KO 2, a SLD 1. Kandydaci z największą liczbą głosów z tych komitetów zostają wybrani na posłów. 4 kandydatów PiSu z największą liczbą głosów, 2 z Koalicji Obywatelskiej itd…
